Geschiedenis van het gebouw Korte Vijverberg 3

Tijdlijn geschiedenis Korte Vijverberg 3

Overzicht van de belangrijkste gebeurtenissen sinds 1633

1. 1600 - 1700

   1. 1633Aanleg Korte Vijverberg

      Den Haag laat de Korte Vijverberg aanleggen op het terrein van de Haagse schutterij Sint Sebastiaan.

   2. 1633 – 1635Bouw pand Korte Vijverberg 3

      

      Reynier Pauw koopt kavel nummer 3 en laat een huis bouwen. Nummer 3 is het enige pand op de Korte Vijverberg, waar u nu nog steeds de 17e-eeuwse elementen in de gevel en te zien zijn.

   3. 1635 -1703De eerste bewoner: Reynier Pauw

      Reynier Pauw betrekt het huis. In de volksmond gaat het pand “huis Pauw” heten. De familie Pauw is in die tijd een machtige familie, met veel invloed in de Hollandse steden. Reynier Pauw is lid van de Hoge Raad van Holland en Zeeland. 

2. 1700 - 1800

   1. 1703 -1711Agneta de Graeff

      Joan Pauw verkoopt het huis voor 25.000 gulden aan Agneta de Graeff uit Amsterdam. De Graeff is getrouwd met Jan Baptista de Hochepied, lid van de Nederlandse adel.

   2. 1711Johan van Schuylenburch

      Johan van Schuylenburch koopt het huis voor 27.000 gulden. Hij is lid van de raad die de erfenis van stadhouder Willem III regelt. Johan van Schuylenburch heeft veel belangstelling voor kunst. Zijn grote kunstverzameling bestaat uit schilderijen van Rembrandt, Veronese, Van Dyck, Poussin en andere grote meesters.

   3. 1724De grote verbouwing

      

      Johan van Schuylenburch laat zijn huis verbouwen in de stijl van Daniël Marot. Het pand krijgt:

      • Een extra verdieping;
      • Een kroonlijst, balustrade en wapenschild in de gevel;
      • Een balkonpartij boven de ingang;
      • Twee smalle tuinvleugels aan de achterkant, waardoor een binnenplaats ontstaat;
      • Een nieuwe ruimtelijke indeling

      Van Schuylenburch laat verder het hele interieur decoreren in de late Lodewijk XIV-stijl. Deze decoratie is nog steeds uitzonderlijk goed bewaard gebleven.

   4. 1725Beschilderde behangsels

      

      De bekendste decoraties van het huis zijn de beschilderde behangsels in de linker voorkamer op de bel-etage. Dit is de Kleefse kamer. De monumentale behangsels zijn in 1725 geschilderd door Dirk Dalens III. Dalens was een van de bekendste landschapsschilders van zijn tijd.

   5. 1735Hendrik van Slingelandt

      Hendrik van Slingelandt koopt het huis voor 40.000 gulden. Hij maakt deel uit van het Haagse bestuur.

   6. 1759Agatha en Elisabeth van Slingelandt

      Hendrik van Slingelandt overlijdt in 1759. Zijn twee dochters, Agatha en Elisabeth, erven het huis en blijven er wonen.

   7. 1762Willem Bentinck

      Agatha van Slingelandt trouwt met de Overijsselse edelman Willem Bentinck. Het huis komt in zijn bezit.

   8. 1786Abraham Gijsbertus Verster

      Abraham Gijsbertus Verster is de nieuwe huurder van het pand. Hij is lid van de Nationale Vergadering.

   9. 1797Petrus Jacobus Groen van Prinsterer

      

      De jonge arts Petrus Jacobus Groen van Prinsterer komt in het huis wonen. In 1805 koopt hij het huis voor 20.000 gulden.

3. 1800 - 1900

   1. 1838Guillaume Groen van Prinsterer

      

      De zoon van Groen van Prinsterer, Guillaume, neemt het huis over. Hij ontwikkelt zich tot de belangrijkste vertegenwoordiger van de antirevolutionaire stroming in Nederland van de 19e-eeuw. Guillaume van Prinsterer had verschillende functies. Hij was referendaris bij het Kabinet des Konings. Hij kreeg supervisie over het Koninklijk Huisarchief en was lid van de Tweede Kamer. Groen van Prinsterer stierf in 1876.

   2. 1881Staat neemt de woning over

      De Staat koopt het pand van de erven van Groen van Prinsterer voor 70.000 gulden.

   3. 1882 – 1901Arrondissementsrechtbank

      De Staat richt het pand in als arrondissementsrechtbank. Hiervoor moet het pand worden aangepast. De kamers op de eerste verdieping worden samengevoegd en ingericht als rechtszaal. 

4. 1900 - heden

   1. 1914Kabinet der Koningin

      Het Kabinet der Koningin verhuist van het Binnenhof naar de Korte Vijverberg 3. De kelder wordt ingericht als archief. De binnenplaats krijgt een extra archiefruimte en toiletten.

   2. 1940Begin Tweede Wereldoorlog

      De medewerkers van Kabinet der Koningin komen op non-actief te staan. De toenmalige directeur volgt de Koningin naar Londen. Om het gebouw te beschermen tegen oorlogsschade worden ijzeren luiken aangebracht. Sommige van deze luiken zijn nog steeds aanwezig.

   3. 1941Wehrmacht

      In september 1941 eist de Duitse Wehrmacht het gebouw op en richt er een officiersmess in.

   4. 1943Mussert

      NSB-leider Mussert vestigt zijn Secretarie van Staat der NSB in het pand. Mussert gebruikt het kantoor nauwelijks. Op de vlucht voor de geallieerden wijkt hij in april 1945 uit naar Den Haag. Op 7 mei wordt hij op de Korte Vijverberg gearresteerd.

   5. 1943-1944Restauratie

      Architect G.A.C. Blok krijgt van Mussert de opdracht het pand te restaureren. Blok heeft een dubbel doel voor ogen. Hij wil het gebouw zoveel mogelijk in de oorspronkelijke staat herstellen en tegelijkertijd aanpassen aan de dan geldende eisen voor een modern kantoor. Zo laat Blok centrale verwarming en moderne toiletten aanleggen.

      De empire ramen worden vervangen, waardoor het huis zijn oorspronkelijke uiterlijk terug krijgt. Ook het interieur wordt in oude glorie hersteld. De vroeg twintigste-eeuwse archiefaanbouw maakt plaats voor een kleine Franse tuin. 

   6. 1945Kabinet der Koningin keert terug

      Na de bevrijding keert het Kabinet der Koningin terug op de Korte Vijverberg. De beschilderde behangsels van Dalens worden in 1956 gerestaureerd.