Geschiedenis van het gebouw Korte Vijverberg 3
Het Kabinet van de Koning werkt vanuit een monumentaal pand op de Korte Vijverberg 3. Dit pand heeft een rijke historie.
Tijdlijn geschiedenis Korte Vijverberg 3
Overzicht van de belangrijkste gebeurtenissen sinds 1633.
-
1600-1700
-
Den Haag laat de Korte Vijverberg aanleggen op het terrein van de Haagse schutterij Sint Sebastiaan.
-
Reynier Pauw koopt kavel nummer 3 en laat een huis bouwen. Dit is het enige pand op de Korte Vijverberg waar nu nog zeventiende-eeuwse elementen in de gevel te zien zijn.
-
Reynier Pauw betrekt het huis. In de volksmond gaat het pand 'Huis Pauw' heten. De familie Pauw is in die tijd een machtige familie, met veel invloed in de Hollandse steden. Reynier Pauw is lid van de Hoge Raad van Holland en Zeeland. Na zijn overlijden komt het huis in het bezit van zijn broer Joan.
-
-
1700-1800
-
Joan Pauw verkoopt het huis voor 25.000 gulden aan Agneta de Graeff uit Amsterdam. De Graeff is getrouwd met Jan Baptista de Hochepied, lid van de Nederlandse adel.
-
Johan van Schuylenburch koopt het huis voor 27.000 gulden. Hij is lid van de raad die de erfenis van stadhouder Willem III regelt. Hij heeft veel belangstelling voor kunst. Zijn grote kunstverzameling bestaat uit schilderijen van Rembrandt, Veronese, Van Dyck, Poussin en andere grote meesters.
-
Johan van Schuylenburch laat het huis verbouwen in de stijl van Daniël Marot. Het pand krijgt:
- een extra verdieping;
- een kroonlijst, balustrade en wapenschild in de gevel;
- een balkonpartij boven de ingang;
- twee smalle tuinvleugels aan de achterkant, waardoor een binnenplaats ontstaat;
- een nieuwe ruimtelijke indeling.
Van Schuylenburch laat verder het hele interieur decoreren in de late Lodewijk XIV-stijl. Deze decoratie is uitzonderlijk goed bewaard gebleven.
-
De bekendste decoraties van het huis zijn de beschilderde behangsels in de linker voorkamer op de bel-etage. De monumentale behangsels zijn in 1725 geschilderd door Dirk Dalens III. Hij was een van de bekendste landschapsschilders van zijn tijd. Deze ruimte wordt ook wel de Dalenskamer genoemd.
-
Hendrik van Slingelandt koopt het huis voor 40.000 gulden. Hij maakt deel uit van het Haagse bestuur.
-
Hendrik van Slingelandt overlijdt in 1759. Zijn twee dochters, Agatha en Elisabeth, erven het huis en blijven er wonen.
-
Agatha van Slingelandt trouwt met de Overijsselse edelman Willem Bentinck. Het huis komt in zijn bezit.
-
De jonge arts Petrus Jacobus Groen van Prinsterer komt in het huis wonen. Hij was onder meer lijfarts van Koning Willem I. In 1805 koopt hij het huis voor 20.000 gulden.
-
-
1800-1900
-
De zoon van Groen van Prinsterer, Guillaume, neemt het huis over. Hij ontwikkelt zich tot de belangrijkste vertegenwoordiger van de antirevolutionaire stroming in Nederland van de negentiende eeuw. Guillaume van Prinsterer had verschillende functies. Hij was lid van de Tweede Kamer, was eerder referendaris bij het Kabinet des Konings en directeur van het Koninklijk Huisarchief. Hij overleed in 1876. De namen van Guillaume en zijn vrouw Betsy staan gebeiteld in de voorgevel van het huis.
-
Met het overlijden van de weduwe van Groen van Prinsterer in 1879 komt er een eind aan tweeëneenhalve eeuw particuliere bewoning. De Staat koopt het pand van de erven van Groen van Prinsterer.
-
De Staat richt het pand in als arrondissementsrechtbank. Hiervoor moet het pand worden aangepast. De kamers op de eerste verdieping worden samengevoegd en ingericht als rechtszaal. Het pand heeft daarna ook gediend als locatie van verschillende afdelingen van Justitie en als locatie voor vergaderingen van de Ministerraad.
-
-
1900-heden
-
Het Kabinet der Koningin verhuist van het Binnenhof naar de Korte Vijverberg 3.
-
De medewerkers van Kabinet der Koningin komen op non-actief te staan. De toenmalige directeur volgt de Koningin naar Londen. Om het gebouw te beschermen tegen oorlogsschade worden ijzeren luiken aangebracht. Sommige van deze luiken zijn nog steeds aanwezig.
-
In september 1941 eist de Duitse Wehrmacht het gebouw op en richt er een officiersmess in.
-
NSB-leider Mussert vestigt zijn Secretarie van Staat der NSB in het pand. Mussert gebruikt het kantoor nauwelijks. Op de vlucht voor de geallieerden wijkt hij in april 1945 uit naar Den Haag. Op 7 mei wordt hij op de Korte Vijverberg gearresteerd.
-
Architect G.A.C. Blok krijgt van Mussert de opdracht het pand te restaureren. Blok heeft een dubbel doel voor ogen. Hij wil het gebouw zoveel mogelijk in de oorspronkelijke staat herstellen en tegelijkertijd aanpassen aan de dan geldende eisen voor een modern kantoor. Zo laat Blok centrale verwarming en moderne toiletten aanleggen.
De empire ramen worden vervangen, waardoor het huis zijn oorspronkelijke uiterlijk terugkrijgt. Ook het interieur wordt in oude glorie hersteld. De vroegtwintigste-eeuwse archiefaanbouw maakt plaats voor een kleine Franse tuin.
-
Na de bevrijding keert het Kabinet der Koningin terug op de Korte Vijverberg, waar het Kabinet van de Koning nog altijd gehuisvest is.
-
Bronvermelding:
De teksten in deze tijdlijn zijn deels gebaseerd op N. Cramer e.a., Het Kabinet der Koningin, geschiedenis van het instituut en het huis aan de Korte Vijverberg.